Kun jij iets meer vertellen over jezelf en welke rol jij op het Spaarne College vervult?
‘’Ik ben mevrouw Can en ik ben sinds 3 jaar werkzaam op het Spaarne College. Ik geef vier dagen in de week les en in het weekend geef ik ook bijlessen aan vmbo- en havo-leerlingen in de vakken economie en wiskunde. Op het Spaarne College geef ik Economie en Ondernemen en sinds dit schooljaar ligt de nadruk op het geven van ICT-lessen. Wat ik heel fijn vind aan het Spaarne is dat ik hier de ruimte krijg om mijn eigen ideeën te delen en vaak ook uit te voeren. Eigen inbreng wordt gewaardeerd en dat vind ik heel fijn! Voor beide vakken die ik geef ben ik niet gebonden aan een boek of methodiek. Dat geeft mij veel vrijheid en daar ga ik goed op,’’ vertelt mevrouw Can.
Jij doet mee aan de ramadan, kun je uitleggen wat dat inhoudt?
Mevrouw Can legt rustig uit: ‘’Ramadan is een belangrijke maand voor de moslims. In de Islamitische kalender is het de 9e maand. Deze maand wordt ook wel gezien als een maand waarin je jezelf, je geloof en je omgeving reflecteert. Mensen denken na over vragen als: hoe ben ik als persoon? Kan ik iets aan mezelf veranderen in positieve zin? Moet ik dingen loslaten die niet goed voor me zijn of juist (meer) zaken oppakken? Daarnaast probeer je meer samen te zijn met je directe omgeving, dit kan bijvoorbeeld in de moskee of door samen te eten. In deze maand probeer je ook meer te bidden. Naast de vijf keer per dag, is tijdens de radaman na het avondeten nog een moment om te bidden in de moskee met de imam (=Tarawih).’’
‘’Ramadan is dus veel meer dan alleen overdag niet eten en drinken. Voor mij is het meer dat je je dichter bij god en jezelf probeert te brengen. Eten en drinken is een gewoonte voor ons mensen, maar op het moment dat je niet mag eten en drinken merk je pas hoe moeilijk dat eigenlijk is. Daarnaast ga je nadenken over het feit dat het niet vanzelfsprekend is dat je eten in de koelkast hebt. In de ramadan is naastenliefde ook een belangrijk element. Het is verplicht dat een moslim die geld kan doneren een bedrag geeft aan mensen die in armoede leven. Het woord verplichting klinkt zwaar en is misschien niet helemaal het juiste woord. Het is voor mij eerder een verlangen dan verplichting, want ik sta opeens weer echt even stil en neem rust’’, mevrouw Can legt uit dat ze veel meer rust ervaart tijdens de ramadan. Ze staat veel meer stil bij alles en denkt sneller na voor ze iets doet of zegt. Mevrouw Can: ‘’Hierdoor zie ik veel meer mooie dingen.’’
In welke mate speelt de ramadan een rol in je werk als docent?
‘’Eigenlijk een hele kleine rol. Ik doe de taken en werkzaamheden die ik altijd doe. Ik ben ook blij dat ik dat kan doen. Ik heb geen moeite met het feit dat ik niet mag eten en drinken overdag, want ik heb geen trek of iets dergelijks. Voor mij is werken wel een goede afleiding.’’ Ze legt uit dat ze wel mensen haar omgeving kent die verlof opnemen tijdens de Ramadan omdat ze het anders wat zwaar vinden. ‘’Ik vind het wel leuk om met leerlingen te praten over de ramadan. Zij vragen dan aan mij of ik meedoe. Zelf vraag ik bewust niets aan leerlingen, omdat ik ze niet voor het blok wil zetten. Ik herken dat zelf van toen ik jonger was. Ik kon best een paar uur op school vasten en dan thuis toch wel wat gaan eten‘’, vertelt ze lachend. ‘’Ik spreek vooral bovenbouwers. Ze willen er graag over praten merk ik. Ik denk dat het hun ook het gevoel geeft van: we doen het samen!’’
Welke tips heb jij voor leerlingen die de ramadan willen volgen?
Mevrouw Can antwoord lachend: ‘’Probeer op tijd te gaan slapen – wat ik zelf gedurende deze ramadan dus niet zo goed deed. Eet gevarieerd met groenten zodat je, ondanks dat je maar één volledige maaltijd eet, wel voldoende voedingsstoffen binnen krijgt. Dan krijg je toch nog wat energie. Drink flink water als het weer kan. Ga niet naar de supermarkt voordat je mag eten, omdat je dan veel zoet koopt wat je toch niet op kan. Als ik leerlingen mag adviseren dan zou ik zeggen: probeer je meer te verdiepen in je geloof en probeer je rust te vinden. Denk twee keer na voordat je iets zegt tegen een ander, voordat je diegene pijn kan doen. Ik merk dit in de les soms als een leerling vloekt, dan wordt er gezegd ’pas op, anders word je vasten verbroken!’
Ervaar jij fysieke voordelen aan meedoen met de ramadan?
‘’Er is wetenschappelijk bewezen dat je je lichaam aan het reinigen bent en het grote voordeel is dat je tegelijkertijd ook je geest kunt ‘reinigen’. Intermitted fasting is ook een vorm van vasten en hier worden jaarlijks studies aan gewijd die positieve effecten meten.’’
Met wie en hoe ga jij Eid-al-fitr vieren?
‘’Gedurende de ramadan ben ik niet heel erg bezig met het eindfeest. Voor mij zijn bijeenkomsten altijd met familiebezoeken en met eten. Het verschil is dat bij het offerfeest iederéén bij iedereen langs gaat. Een regel is dat je de bezoeken aan de belangrijkste personen bewaart we voor in de avond, oftewel de oudsten van de familie. De buren doe je bijvoorbeeld in de ochtend. In ons geval is dat de broer van mijn vader. Families van heinde en verre komen daar dan achter elkaar binnen van ‘s ochtends vroeg tot ’s avonds laat. Zelf ga ik die dag ook nog langs andere familieleden. Ik wens iedereen die heeft meegedaan: Eid Mubarak!’’
